Witaminy i minerały – co to jest ?

Ogólnie wiadomo, że witaminy i minerały są odpowiedzialne za prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Odpowiadają za wszelkiego rodzaju procesy zachodzące w ludzkim organizmie, m.in. biochemiczne, psychosomatyczne, czy też metaboliczne. Są odpowiedzialne za pracę organów oraz układu nerwowego, a także chronią nasz organizm przed rożnego rodzaju chorobami. Natomiast czym są witaminy i minerały z naukowego punktu widzenia ?

Istnieje wiele definicji tego pojęcia natomiast wszystkie sprowadzają się do ogólnego spostrzeżenia – witaminy są to proste związki organiczne, czyli biokatalizatory. Witaminy to inaczej koenzymy, czyli prościej mówiąc – niebiałkowe składniki enzymów. W skrajnych wypadkach niedobór witamin może powodować zaburzenia na tle fizjologicznych.

Witaminy i minerały należy stosować nie tylko w przypadkach ich braku bądź niedoboru, lecz także podczas leczenia wielu schorzeń. Należy podkreślić fakt, że profilaktyczne stosowanie witamin powinno być regularne.

Witaminy i minerały, a sportowcy

Nie od dziś wiadomo, że regularna suplementacja witamin i minerałów jest bardzo ważna dla sportowców uprawiających różne dziedziny sportu. Począwszy od profesjonalistów, aż do osób uprawiających sport amatorsko. Codzienne treningi, czasem nawet i dwa, restrykcyjna dieta, stres i wysiłek psychiczny – to tylko poniektóre elementy składające się na to, by dana osoba zaczęła myśleć o stosowaniu kompleksu witamin, które choćby w skali kilku procent są w stanie podnieść wyniki do góry. Pokonywanie własnych barier, własnych rekordów, które związane są z niebagatelnym wysiłkiem poparte są znaczną stratą energetyczną organizmu. Logiczne jest stwierdzenie, że gdy organizm działa na podwyższonych obrotach, to potrzebuje znacznie więcej „paliwa” dostarczonego z zewnątrz. Powszechnie mówi się, że najważniejszy kompleks witamin dla sportowca to zestaw następujący:

witaminy z grupy B (B1, B2, B3, B5, B6, B7, B12)

witamina C

witamina A

witamina E

Poza witaminami sportowcy nie powinni zapominać o dostarczeniu odpowiedniej ilości makro- i mikroelemtów, m.in.:

sód oraz potas

magnez

wapń

żelazo

cynk

omega-3

Rodzaj witamin oraz ich rozpuszczalność

Wiadomo, że witaminy dzielimy na dwie grupy: te rozpuszczalne w tłuszczach oraz te rozpuszczalne w wodzie.

Do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach zaliczamy zaledwie cztery, czyli – witamina A, witamina D, witamina E oraz witamina K.

Witaminy te mogą kumulować się w organizmie, najczęściej odkładając się w tkance tłuszczowej oraz wątrobie. Jest to niewątpliwa zaleta, dlatego że nie grozi nam niedobór, natomiast ich nadmiar może powodować szkodliwe skutki dla organizmu. Jeżeli chodzi o przyswajalność, to jest ona zależna od ilości tłuszczów spożywanych w posiłku, mówiąc językiem potocznym – podczas stosowania tej grupy witamin, należy spożywać również tłuszcz.

Do witamin rozpuszczalnych w wodzie zaliczamy: kompleks witamin z grupy B, witamina C, witamina H, foliany, czyli kwas foliowy

Z kolei w przypadku witamin rozpuszczalnych w wodzie, nie są one magazynowane w organizmie człowieka, natomiast ich nadmiar jest wydalany wraz z moczem. Bardzo rzadko są kumulowane w ustroju.

Charakterystyka witamin – wpływ, niedobór, źródło

Witamina A – witamina ta odpowiada za prawidłowy stan oraz funkcjonowanie włosów czy też skóry oraz paznokci; odpowiada również za regulacje wzrostu tkanki nabłonkowej; ma wpływ na prawidłowe widzenie dzięki temu że odbierana bodźce wzrokowych rejestrowanych przez nasze oko (a konretnie jego siatkówkę); prawidłowa produkcja hormonów; posiada wpływ na regulacje tkanki kostnej, kości oraz zęby; ma także właściwości przeciw utleniające oraz działania przeciwnowotworowe

Niedobór witaminy A: niedobór witaminy ma wiele złych korzyści, natomiast najpopularniejsze z nich to zaburzenia wzroku; potocznie nazywana „kurzą ślepotą”; zaburzenia stanu skóry, włosów oraz paznokci; łuszczyca, zaburzenia wzrostu, łysienie plackowate, utrata apetytu; oraz złe samopoczucie

Źródła witaminy A: tran, masło, śmietana, mleko, sery tłuste, wątroba Karoten, czyli prowitamina A: marchew, jaja, pietruszka, koper

Witamina D – witamina D jest z pewnością jedną z najbardziej niezwykłych witamin, potocznie nazywana jako witamina słońca. Witamina D w swym składzie posiada również zaletę w postaci przemian w strukturze wapnia oraz fosforu, czy też w powstawaniu podstawy kostnej. Witamina ta hamuje ilość wapnia z organizmu i pobudza ona wchłanianie wapnia i fosforu z naszych jelit. Jest ona podstawowym elementem do odpowiedniego formowania układu szkieletowego, bezapelacyjnie wpływa w sposób korzystny na układ nerwowy.

Niedobór witaminy D: jest charakterystyczny u niemowląt oraz dzieci z krzywicą, aczkolwiek u osób w wieku podeszłym może odpowiadać za zrzeszotnienie kości, zaburzenia mineralizacji i struktury kości, bezsenność, a także stany nerwicowe

Źródła witaminy D: tran, grzyby, ryby, masło, smalec, jaja

Witamina E – witamina E jest podstawą jeżeli chodzi o przeciwutleniacze występujące w komórkach. W swej roli spełnia ochronę przed pewnego rodzaju reaktywnymi formami tlenu, czyli wolnymi rodnikami. Poza tym pełni również funkcję w przekazywaniu składników komórkowych do komórek naszego organizmu. Witamina E chroni oraz wzmacnia ściany naczyń krwionośnych oraz zapobiega rozpadowi erytrocytów.

Niedobór witaminy E: niedobór witaminy E może skutkować poważnym w skutkach osłabieniem koncentracji, zaburzeniem pracy mięśni szkieletowych, osłabieniem wzroku, miażdżycy, a w skrajnych wypadkach choroby serca

Źródła witaminy E: jaja, oleje roślinne, migdały,kiełki zbóż, orzechy włoskie, mleko, płatki, kasze owsiane- gryczana czy też jęczmienna, margaryna, szparagi, masło, masło roślinne, brukselka, fasola biała,kapusta, groch

Witamina K – jest to ostatnia witamina z grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Witamina K odgrywa w organizmie bardzo ważną rolę podczas procesów krzepnięcia krwi. Jest odpowiedzialna także za jej prawidłową krzepliwość oraz zatrzymanie krwawienia. Poniekąd ma wpływ za występowanie protrombiny w organizmie, a także hamuje krwawienie miesiączkowe

Niedobór witaminy K: niedobór witaminy K cechuje się przede wszystkim osłabieniem w postaci krzepliwości krwi, zwiększonym ryzykiem nowotworów (piersi),odpowiada za zwiększoną podatność na powstawanie krwotoków wewnętrznych oraz zewnętrznych

Źródła witaminy K: pokrzywa, szpinak, kapusta, owoc róży, owoc jarzębiny, liście orzecha włoskiego, jeżyny, porzeczka czarna – owoce i liście, a także kalafior

Witamina B12 – jest to pierwsza, a zarazem najpopularniejsza z witamin rozpuszczalnych w wodzie. Witamina B12 ma swój czynny udział w przemianach puryn i pirymidyn oraz w syntezie DNA. Witamina B12 jest podstawowym z elementów, który odpowiada za budowanie osłonki neuronów. Witamina B12 pełni ważną rolę w przemianach metabolicznych tłuszczów oraz węglowodanów.

Niedobór witaminy B12: charakteryzuje się przede wszystkim osłabieniami, zaburzeniami koncentracji, przebarwieniami skóry, sennością, utratą smaku, a także objawami na tle neurologicznym

Źródła witaminy B12: wątroba, nerki, makrela, śledź, tłuste ryby, np łosoś

Witamina C – chyba najpopularniejsza witamina na rynku. Witamina C w swym składzie posiada silne właściwości przeciw utleniające, ponadto jest ona prekursorem zwalczającym wolne rodniki, wspomagając przy tym działanie witaminy E. Witamina C jest odpowiedzialna także w syntezie kolagenu, który odpowiedzialny jest za kondycję naszych kości.

Niedobór witaminy C: niedobór witaminy C to przede wszystkim zaburzenia odporności, obniżenie apetytu, osłabienie, zwiększona podatność organizmu na infekcje, apatia, a także zaburzenia w tworzeniu kolagenu

Źródła witaminy C: czarna porzeczka, papryka czerwona, kalafior, szpinak, truskawki, kiwi, cytryna, pomarańcze, kapusta, pomidory, ziemniaki, jabłka, ogórki, śliwki, koperek, berberys, rokitnik

Kwas foliowy – kwas foliowy nie jest na pewno popularny wśród witamin, natomiast posiada on mnóstwo właściwości, m.in. jest odpowiedzialny za regulowanie metabolizmu w organizmie oraz jest cennym składnikiem koenzymów. Ma swój czynny udział w biosytnezie puryn pirymidyn.

Niedobór kwasu foliowego: niedobór kwasu foliowego w organizmie może skutkować ciężkimi zaburzeniami w postaci formowania układu nerwowego u płodu, a także wpływa na bezsenność

Źródła kwasu foliowego: pomidor, soja, mleko, ser, drób, ziemniaki,drożdże

Witamina D3 – witamina D3 ma bardzo dużo zalet,zaczynając od wpływu na budowę kości po zapobieganie nowotworom. Witamina D3 ta jest odpowiedzialna przede wszystkim za mineralizację kości oraz prawidłowy rozwój układu kostnego

Niedobór witaminy D3: niedobór witaminy D3 to z pewnością problemy z apetytem, wpływ na zaburzenia pracy serca, wpływ na pracę nerek, a także układu nerwowego

Źródła witaminy D3: łosoś, masło, tran, tuńczyk, makrela, żółtko jajka

Wapń – jest to podstawowa witamina odpowiedzialna za budulec naszych kości, czy zębów. Wapń uczestniczy także w krzepnięciu krwi, ma pozytywny wpływ na regulację niektórych hormonów

Niedobór wapnia: prowadzi przede wszystkim do problemów na tle kostnym, m.in do wad postawy, lecz może także doprowadzić do problemów związanych z krzepliwością krwi

Źródła wapnia: mleko, ser, pestki słonecznika, tofu, mleko sojowe, nasiona sezamu

Magnez – potocznie nazywany pierwiastkiem życia, dlatego że odpowiada on w wielu procesach biochemicznych organizmu. Magnez odpowiada również za prawidłową pracę układu odpornościowego

Niedobór magnezu: stany lękowe, zawroty głowy, negatywny wpływ na bezsenność

Źródła magnezu: kakao, kasza gryczana, czekolada, ryby, szpinak, banany, orzechy, ciemne pieczywo

Gdzie zaopatrzyć się w witaminy ?

W dzisiejszych czasach dostęp do witamin i minerałów jest ułatwiony w jak najmniejszych detalach. Najprostszym sposobem jest sklep, który każdy ma w swojej okolicy, czyli – apteka. Jest to pierwszy rodzaj sklepu, w którym możemy nabyć interesujący nas suplement diety. Kolejną rzeczą może być internet. Na ten moment wystarczy wpisać w wyszukiwarkę internetową odpowiadającą nam frazę na temat danego suplementu, a automatycznie dostaniemy setki stron internetowych zaopatrzonych w wiele wariantów witamin i minerałów różnych producentów.