Opis
Witamina B12 inaczej nazywana jest czerwoną witaminą, gdyż pełni ona rolę regulatora produkcji czerwonych krwinek, albo kobalaminą przez zawartość w niej kobaltu. Witamina ta jest produkowana przez bakterie w jelitach, jest niezbędna dla podstawowych funkcji organizmu, czyli wzrostu i rozwoju krwinek czerwonych i pracy układu nerwowego. Odgrywa ona więc niezwykle ważną rolę w naszym organizmie. Człowiek nie dałby rady w sposób prawidłowy funkcjonować, bez tej czerwonej witaminy. Witamina B12 zapewnia nam równowagę psychiczną oraz pobudza apetyt. W dzisiejszych czasach coraz więcej osób, rezygnuje z jedzenie mięsa, które jest jej największym źródłem. Z tego względu często występuje niedobór tej witaminy. Lekarze diagnozują coraz więcej przypadków obniżonego poziomu witaminy B12 w organizmach swoich pacjentów. Niedobór spowodowany jest dietą wegetariańską, stosowaniem leków, chorobami krwi, wiekiem, niestrawnością, złym odżywianiem. Nie każdy zdaje sobie sprawę, jak groźny dla naszego organizmu może okazać się niedobór witaminy B12. Witamina ta jest używana w medycynie, gdyż według wielu naukowców może ona pomóc zapobiegać takim chorobom jak nowotwory, Alzheimer oraz zaburzenia psychiczne. Lekarze coraz częściej zalecają domięśniowe podawanie witaminy B12, czyli zastrzyki. Nie są oni bowiem pewni co do skuteczności preparatów z witaminą B12, podawanych doustnie. Takie suplementy mogą zawierać odmienną ilość witaminy B12, aniżeli wskazują informacje na opakowaniu, lub nie wchłaniać się w zadowalający sposób.
Spis treści
Działanie witaminy B12
Witamina B12 jest niezbędna wszystkim komórkom ludzkiego organizmu do właściwego funkcjonowania. Bez niej nie może odpowiednio pracować układ nerwowy, nie może tworzyć się szpik kostny, a przewodowi pokarmowemu trudny by było pełnić swoją funkcję. Witamina B12 ma wiele istotnych zadań, przede wszystkim wspomaga:
syntezę osłonki włókien nerwowych tak zwanej mieliny
produkcję ciałek krwi
wytwarzanie kwasów nukleinowych, czyli DNA
prawidłową syntezę DNA oraz RNA i przekaźników nerwowych
utrzymanie prawidłowej gospodarki węglowodanowej, białkowej oraz tłuszczowej
Występowanie witaminy B12
Głównym, a zarazem naturalnym źródłem witaminy B12 jest mięso oraz jego produkty. Dużą ilość tej witaminy znajdziemy w wątróbce cielęcej, drobiowej i wieprzowej. Jest ona także w rybach oraz owocach morza (dorsz, małże, sardynki, makrela, śledź), w drożdżach, jajach, paście miso, mleku, jogurtach, serach pleśniowych. W sklepach zakupić można coraz większą ilość produktów spożywczych, z dodatkiem witaminy B12. Warto wiedzieć, iż witaminy B12 niema w ogóle w produktach roślinnych, oprócz kiszonek, które mają w sobie bakterie kwasu mlekowego. Dobrze wiedzieć, iż naturalna witamina B12 jest bardzo wrażliwa na wysoką temperaturę oraz działanie promieni słonecznych. Wiele sportowców decydujących się na doping, stosuje witaminę B12 w zastrzykach.
Witamina B12 a poziom niebezpiecznej homocysteiny
Niedawno przeprowadzone badania udowodniły, iż wysoki poziom homocysteiny może przyczyniać się do rozwoju miażdżycy, czyli chorobie grożącej potencjalnie śmiertelnym udarem albo zawałem. Poziom homocysteiny jest tak samo ważny, jak poziom cholesterolu, na którego wysokość zwraca coraz większa liczba osób. Homocysteina jest jedynie produktem ubocznym przemian w ludzkim organizmie. Jej poziom zwiększa się, kiedy dostarczamy sporą ilość metioniny, znajdującej się przede wszystkim w mięsie. Spożywanie nadmiernej ilości mięsa jest największą przyczyną problemów. Krew może także posiadać wysoki poziom homocysteiny w wyniku palenia papierosów, spożywania sporych ilości fast-foodów i chorobami: niedokrwistość Addisona-Biermera, niewydolność nerek. Homocysteina jest ważną substancją, gdyż poprzez zmierzenie jej poziomu można z dużą dokładnością przewidzieć ryzyko śmierci człowieka. Jej ilość można zmniejszyć poprzez przyjmowanie kwasu foliowego, witaminę B12 oraz B6.
Witamina B12 jako pomoc w walce z głównym zabójcą Polaków
Nawet jeśli pacjent posiada wysoki poziom cholesterolu, nie oznacza to od razu tego, że choruje na miażdżycę. Czasem zdarza się, iż ta choroba występuje, mimo tego, iż poziom cholesterolu jest jedynie nieznacznie podniesiony. Problemem okazuje się to, że cholesterol przywiera do ścian naczyń krwionośnych, a dzieje się tak dopiero wtedy, gdy między innymi wysoki poziom homocysteiny wywoła u nich uszkodzenia. Z tego względu, każdy pacjent, który jest zagrożony miażdżycą, powinien mieć regularnie przeprowadzaną kontrolę poziomu homocysteiny, a nie jedynie samego cholesterolu. Jak wiadomo zawały serca oraz udary mózgu są w dalszym ciągu jednym z głównych zabójców Polaków.
Nadmiar witaminy B12
Nie jest właściwie możliwe przedawkowanie witaminy B12, gdyż hiperwitaminoza dotyczy przeważnie witamin, które ulegają rozpuszczeniu w tłuszczach oraz magazynują w organizmie, czyli witamina A, D, E oraz K. Natomiast witamina B12 rozpuszcza się w wodzie, a jej nadmiar usuwany jest wraz z moczem. Jedynie w nielicznych wypadkach nadmiar może spowodować wystąpienie reakcji alergicznej. Może wówczas wystąpić krwawienie z nosa, przesuszone wargi, jeśli w tym samym czasie przyjmujemy również spore dawki witaminy C.
Grożny dla zdrowia niedobór witaminy B12
Niedobór potrzebnej organizmowi witaminy B12 dotyczy przeważnie wegan oraz wegetarian, jeśli nie zadbają o dostarczenie jej w inny sposób, aniżeli z codziennej diety. Eliminując z naszej codziennej diety mięso, czyli główne i naturalne źródło witaminy B12, należy pamiętać o zastąpieniu go jajkami, mlekiem czy też zielonymi warzywami. Objawy niedoboru witaminy B12 są niebezpieczne dla naszego organizmu. Do objawów możemy zaliczyć na przykład: pogorszenie sprawności umysłowej, zawroty głowy, zmienność nastrojów, depresja, złe samopoczucie, zaburzona koncentracja uwagi, kłopoty z pamięcią. Brak wystarczającej ilości B12 może powodować także niewłaściwe kształtowanie się komórek nerwowych, co doprowadza do demencji u osób w zaawansowanym wieku.
Co powoduje niedobór witaminy B12?
Należy wiedzieć, iż, niedobór witaminy B12 jest niezwykle trudny do wykrycia, zwłaszcza z tego względu, że objawy zazwyczaj są bagatelizowane oraz mylone z innych dolegliwościami. Awitaminoza może dotknąć także całkowicie zdrowe osoby, u których nie widać żadnych objawów. Największym czynnikiem niedoboru tejże witaminy jest niewłaściwa dieta. W grupie ryzyka znajdują się osoby starsze, nadużywające alkoholu oraz przewlekle chore. Niedobór tej witaminy może być spowodowany również zwiększoną utratą witaminy z moczem, nieprawidłową florą bakteryjną, schorzeniami jelit, nieżytem błony śluzowej żołądka i obecnością pasożytów, takich jak bruzdogłowiec szeroki.
Witamina B12 – zastrzyki
Witaminę B12 w zastrzykach wykorzystuje się w przypadku poważnych niedoborów witaminy B12, które spowodowane są osłabieniem organizmu oraz anemią. Zastrzyki domięśniowe nie są bolesne. Lekarze wybierają je zamiast tradycyjnych suplementów, ze względu na wysoką skuteczność. Efekty uboczne, jakie mogą pojawić się po zastrzyku to: mdłości, biegunka, bóle mięśni oraz stawów, bóle żołądka, zawroty, bóle głowy. W rzadkich przypadkach może dojść do wystąpienia reakcji alergicznej na przykład napuchnięcia części ciała albo bólu w klatce piersiowej. Takie reakcje spowodowane są zwiększeniem dawki witaminy B12 w zastrzyku albo zmian w diecie.
Wskazania do zastosowania witaminy B12 w zastrzyku
Lek stosowany jest w:
niedokrwistości złośliwej Addisona-Biermana, jest to szczególny rodzaj niedokrwistości wynikający z braku witaminy B12
pozostałych niedokrwistościach tak zwanym megaloblastycznych z niedoborem witaminy B12
niedoborach witaminy B12 z takich powodów jak : brak czynnika Castlea na skutek wycięcia żołądka, zahamowanie wrodzone albo nabyte wydzielania czynnika wewnętrznego umożliwiającego wchłanianie witaminy B12, całkowite wyłączenie z diety produktów pochodzenia zwierzęcego( czyli dieta wegańska), przewlekłe zanikowe zapalenie błony śluzowej żołądka, wykorzystywanie witaminy B12 przez bakterie jelitowe albo pasożyty, zespoły złego wchłaniania się po resekcji jelita krętego, w przebiegu celiakii, sprue tropikalnej, choroby Leśniowskiego-Crohna
w teście Schillinga, czyli badania wchłaniania witaminy B12
Dawkowanie witaminy B12 w zastrzykach
Witaminę B12 podaje się domięśniowo albo głęboko podskórnie. Dawkę oraz częstotliwość przyjmowania leku ustala lekarz w sposób indywidualny. Suplementacja witaminy B12 poprzez przyjmowanie tabletek jest dobrym oraz bezpiecznym sposobem na uzupełnienie niedoboru witaminy, jeśli równocześnie zażywa się także kwas foliowy. Jednak coraz częściej słyszymy o tym, iż coraz większą popularnością zwłaszcza wśród znanych osób, cieszą się zastrzyki z witaminą B12. Domięśniowe iniekcje wiążą się jednak ze skutkami ubocznymi, z tego względu warto się na nie zdecydować jedynie w przypadku dużych niedoborów witaminy B12, czyli kiedy witamina B12 spożywana jest łącznie z żelazem czy w przypadku wystąpienia anemii.
Według Instytutu Żywności i Żywienia dzienne spożycie tej witaminy powinno wynosić:
u dorosłych – 2,4 µg/d,
u kobiet w ciąży – 2,6 µg/d,
u matek karmiących – 2,8 µg/d,
u dzieci w wieku 1-3 l. – 0,9 µg/d
u dzieci w wieku 4-6 l. – 1,2 µg/d
u dzieci w wieku 7-9 l. – 1,8 µg/d
u młodzieży – od 1,8 do 2,4 µg/d
Iniekcja witaminy B12- skutki uboczne
zakrzepy naczyń obwodowych
świąd
wysypka skórna
bolesność w miejscu wstrzyknięcia
obrzęk płuc
zastoinowa niewydolność krążenia
przemijająca biegunka
reakcje nadwrażliwości, w rzadkich przypadkach wstrząs anafilaktyczny
Jaki preparat z witaminą B12 wybrać?
Na rynku znaleźć można wiele produktów oraz preparatów z witaminą B12. Ich cena oscyluje w granicy od kilkunastu do aż kilkudziesięciu złotych. Zestaw do wstrzykiwań do spory wydatek, gdyż za taką formę witaminy zapłacimy około 200 złotych. Każda apteka dysponuje różnorodnymi preparatami z witaminą B12, jednakże specjaliści do spraw suplementacji uważają, iż najlepszym rozwiązaniem jest metylokobalamina. Ma ona wiele zalet, które bez wątpienia przewyższają cyjanokobalaminę, przede wszystkim doskonale się absorbuje i przez długi czas magazynuje w tkankach, nie posiada także toksycznego dla organizmu cyjanku. Warto wydać trochę więcej pieniędzy na wysokiej jakości suplementy gdyż tańsza cyjanokobalamina może nie przynieść zadowalających efektów, a w końcu nasze zdrowie jest najważniejsze.
Czym jest metylokobalamina?
Witamina B12 to substancja biologiczna, zawierającą minimalny pierwiastek kobaltu. Witaminę B12 można podzielić na 5 rodzajów, biorąc pod uwagę to jakie cząsteczki będą łączyć się z kobaltem ( a szczegółowiej jego atomem). Cztery, które występują naturalnie to:
adenozylokobalamina
hydroksykobalamina
metylokobalamina
akwakobalamina
Natomiast ostatnia piąta popularnie nazywana jesy cyjanokobalaminą, to syntetyczna witamina B12. Bardzo często sprzedawana jest w wielu preparatach witaminowych oferowanych w sklepach z suplementami i aptekach.
Właściwości oraz zalety metylokobalaminy
Metylokobalamina oraz adenozylokobalamina to jedyne formy witaminy B12, które są aktywne. Inne rodzaje tej substancji biologicznej muszą zostać zmodyfikowane w naszym organizmie w formy tzw.czynne, aby pełnić swoje funkcje. Metylokobalamina jest nazywana najlepszą formą witaminy B12, występującą w naturze. Jest ona połączona z cząsteczką metylową, a po spożycia zostaje wchłoniona przez organizm. Metylokobalamina jest lepszą formą witaminy B12 również z tego względu, iż dłużej pozostaje magazynowana w tkankach i nie posiada w sobie cyjanku, jaki występuje w jej syntetycznej formie.
Dlaczego warto stosować metylowaną witaminę B12?
Przyjmowanie metylokobalaminy pomaga choremu w początkowych objawach niedoboru witaminy B12:
wpływa na polepszenie koncentracji
ułatwia proces zapamiętywania oraz uczenia się
poprawia funkcjonowanie układu odpornościowegi
zmniejsza uczucie zmęczenia czy znużenia
Witamina B12 dla dzieci
Czasem zdarzają się także niedobory witaminy B12 u niemowląt oraz małych dzieci, szczególnie jeśli mamy są na diecie wegańskiej czy wegetariańskiej. Takie dzieci odznaczają się niskim wzrostem, niską wagą urodzeniową oraz małym obwodem głowy.
Witamina B12 w ciąży
Witamina B12 odgrywa bardzo dużą rolę w ciąży, jej niedobory mogą wpłynąć na zakończenie ciąży. Mogą także powodować wady rozwojowe płodu: bezmózgowie, rozszczep kręgosłupa czy spodziectwo.
